Ashab-ı Kehf, çevrelerine Allah’ tan başka ilah olmadığını duyurdu. Bu örnek tavirları bugün dahi gündemimizde yaşamaya devam etmektedir ve şu mesajı ulaştırmaktadır: “Herkes gençlik ruhunda olmalıdır. Genç olmak yaştan ziyade anlayışla alakalıdır.Ruhun genç olması gerekir. Yaşça geçlikteki bir takım hatıralarla yaşamak yerine genç bir ruha yaraşan coşkunlukla Allah’ ın emirleri şartsız ve samimi bir tutumla hayata yansıtılmalıdır.” 

       Bu yiğit, dinamik gençler  toplumu sürükleyen küfür ve isyan dalgasına karşı gerek nefislerinde gerek çevrelerinde ciddi bir mücadele verdiler. Şirke zorlanmaktaydılar. Fitneye yakalanmamak için, dinlerini korumak için mağaraya sığındılar. Mağarada öncelikle duaya sarılan gençler, Rablerine sığınmışlar ve; “Ey Rabbimiz! Şu işimizde bize başarıyı göster, bu işten nasıl çıkacağız bize öğret, bize bilgi ver, bilinç ver, bizi doğruluk bilinciyle donat, işimizi rast getir, akıbetimizi hayreyle, sonumuzu güzelleştir, kafirlerin elinde oyuncak olmaktan ve böylelikle dinimizi kaybetmekten, dünyada rezillikten ve ahirette azaptan koru.” diye niyazda bulundular.

            Hikmet, görüşte ve sözde isabettir. Lokman (as), hikmet sahibi, bilge bir kişidir. Hikmet sahibi Lokman Hekim’in tıpla uğraşan bir hekim olduğu da söylenmiştir. Lokman (as), insanların her tür hastalıklarını dert edinmiş ve şifasını bulmaya çalışmıştır. Sadece tıp alanında değil, geniş bilgi, görgü ve tecrübesiyle din, hukuk, ahlak ve sosyal alanda isabetli sözler yani hikmetli sözler söylemiştir. Toplum ve bireyin her türden hastalıklarını kendine dert edinen kişi, elbette çözümler bulacaktır.

Kur’an-ı Kerim tefsiri ile ilgili bugüne kadar birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışma da bunlardan biridir ve sadece Lokman Suresi tefsirini içermektedir.

Tefsir kaynaklarının eski-yeni, rivayet-dirayet tefsirlerinin mümkün mertebe hepsinden yararlanılmıştır. Böylece ayetlerin görünen ve derinlemesine anlamlarına elden geldiğince daha çok nüfuz edilmesi amaçlanmıştır. O ayetle alakalı dünden bugüne İslam Ümmetinin rağbet etiği açıklamalardan herhangi birinin dışarıda bırakılmamasına gayret edilmiştir.

Kıssaların ve konuların başlangıç ayetlerinde konuya ilişkin genel açıklamalar yapılmıştır. Fakat daha sonra her bir ayet kendi içerisinde açıklanmaya çalışılmıştır.

Kur’an-ı Kerim, okunmak, anlaşılmak ve hayata yön vermek üzere gönderilmiştir. İnanan bir insanın Kur’an’a yönelik görevleri, onu namazlarda okuyacak kadarıyla ezberlemek, Kur’an hafızları yetiştirmek ve belli günlerde onu okumakla sınırlı değildir. Kur'an'ın ifadesiyle, namazlarımız bizi her türlü kötülükten alıkoymalıdır. Bu da en azından namazda okuduğumuz âyet ve sûreleri anlama ve hayata uyarlama çabasıyla mümkün olabilir.

Bu küçük çalışmanın amacı, apaçık bir Arap diliyle indirilen Kur’an'ın anlam zenginliğini ortaya koyarak onun anlaşılmasına katkı sağlamaktır. Bunun için de Kur'an'ın son cüzünde bulunan en-Nebe'-el-Leyl arası on beş sûre belli bir düzeyde ele alınmıştır. Bir diğer hedef de Allah’ın kitabını ve Rasûlullah’ın (a.s.) hadislerini asıl metinlerinden gücü nispetinde anlayabilmek gayesiyle yola çıkan ilim talebesini teşvik etmek, cesaretlendirmektir. Arap Diline dair öğrendiklerini Kur'an âyetleri üzerinde uygulamalı olarak tatbik etmek isteyenlere, yalın bir şekilde sarf ve nahiv bilgilerini hatırlatarak destek olabilmektir. Ayrıca namaz kılan, mukabele ve hatm-i şerifler vasıtasıyla Kur’an-ı Kerimle ilgisi bulunan (bulunması gereken) her Müslüman ferdin, Rabbinin kendisine hitaben indirdiği kelamı anlama bilincine ve çabasına katkı sağlamaktır.

   Kur’an, yirmi üç yıllık bir hayatta indirilmiştir; lakin kıyamete kadar devam edecek bir hayatın da adıdır. Hayat, Kur’an’la okunması gerekmektedir. Yani hayatta insana ısı-ışık saçan güneş, sekinet-dinlenme zamanı olan gece, insanı farklı dünyalara sevk eden yıldızlar, dağ, ova, rüzgâr, deniz gibi mevcudatın hepsi Kur’an’la anlam kazanmalıdır. Bazen tarihe bazen ahirete Kur’an’la yolculuk yapmak gerekmektedir ki yaşanılan hayatın ne olduğu anlaşılabilsin.

İşte bu amaçla biz bu kitapta Mülk’ten Cin’e yolculuğa çıkıyoruz. Bazen kevniyata Mülk gözlüğüyle bakacağız bazen Kalem’le, Nuh’la ve Cin’le tarihe yolculuk yapacağız. Hedef, ahirette “keşke işitip akletseydik” dememek için bu dünyada ve şimdide Allah’ın vahyini işitip akletmektir. Rabbim, razı olduğu yolda yürümeyi ve o yoldan hiç sapmamayı nasip etsin inşallah (Amin)

Kanuni Sultan Süleyman ve Şeyhülislam Zembilli Ali Efendi arasında, Topkapı Sarayında ağaçları karıncalar istila edince, ağaç köklerine kireç tatbik edilerek karıncaların itlaf edilmesinin uygun olup olmadığını Kanuni bir şiirle sormuştu:

Ağacı eğer sarmış olsa karınca

Zarar var mı karıncayı kırınca

Zenbilli’nin cevabı şöyle

Yarın Hakk’ın divanına varınca

 Süleyman’dan hakkını alır karınca

    Hz. Peygamber (s.a.v) diyor ki :

‘’ Her şeyin bir kalbi (özü) vardır. Kur’an’ın kalbi de Yasin’dir.’’ Tirmizi

 Kalp hayati heyacanın kaynağıdır. Yasin suresi de Kur’an’ın kalbidir. Yasin Suresi’nin temel konuları olan tevhid, risalet , ahiret, haşr ve neşr esasen kalbin eylemleridir. Kalbe bunlar yerleşmelidir. İnancın merkezi olan kalp, Kur’an’ın kalbi olan Yasin suresi ile dirilir.

 Sure temel itikadi ve ahlaki konuları esas alır. Ana tema tevhid, ahiret ve risâlettir. Ölüm ve yeniden diriliş Yasin suresinde tekrar tekrar gündeme gelmektedir. Yeniden diriliş, hesaba çekilmenin tartışılmazlığı ve bunun sonucu olarak insanın ahlaki sorumluluğu ön plandadır.

Rasulullah (sav):

“Ölüleriniz için Yasin-i Şerif’i okuyun.” (Ebu Davud)

“Ölmek üzere olanlarınıza Yasin okuyunuz.” (Ebu Davud) buyurmaktadır.

Sadece ölenlere değil ölümcül dertlere duçar olanlara da okumalıdır. Yasin suresini anlayarak, emir ve yasaklarına uygun hareket eden diriliyor demektir. Sureler okuyanından değişiklikler ister. İnanışları, anlayışları, ortamları, hal ve gidişlerini gözden geçirmeleri beklenir. Yasin Suresini okumak hayatımıza nice güzellikler, sevinçler katar.

       Furkan, Kur’an-ı Kerim’in isimlerinden biridir ve aynı zamanda sıfatıdır. Furkan; hakla batılı, haram ile helali, güzel ile çirkini, düşünce ve pratik olarak bir hayat düzeni ile başka bir hayat düzenini, mü’min ile kâfiri ayrı ayrı tanımlayıp aralarını ayırır. Farkı fark ettirir. Neyin doğru, neyin yanlış olduğunu insana fark ettiren en mükemmel ölçüdür.

       Mekke döneminin ortalarında, Yasin Sûresi’nden sonra nazil olmuştur. Mekke müşriklerinin İslami daveti çeşitli yollarla engellemeye çalıştıkları, sosyal boykot  uyguladıkları, Hz. Peygamber (s.a.v)’i gözden düşürmeye çabaladıkları, hakkında akıl almaz yalanlar yaydıkları bir dönemde nazil olmuştur.

       Sûrenin konuları Yasin Sûresi’nin konularıyla benzerlik gösterir. Adını birinci ayetteki ‘furkan’ kelimesinden alır. Furkan hak ile batılın arasını tefrik eden, doğruyu yanlıştan, iyiyi kötüden, güzeli çirkinden ayıran anlamına gelir. Sûre isminin sûre muhtevasıyla alâkası açıktır.

       Sûrede Allah, Kur’an, Rasûl ana konu başlıklarıdır. Allah’ın vahdaniyeti ve azametinden sonra Allah’a kulluk anlatılır. Peygambere saygı, itaatin gerekliliği ve niteliği ortaya konur. Toplumun bunlara karşı geliştirdiği şüphelere ve itirazlara cevap verilerek reddedilir. Kafa karışıklıkları giderilir. Gerçeğe direnmenin sonuçları hatırlatılır. Ayrıca İslam’ın yetiştirdiği, ilahi eğitimden geçen müslümanların vasıfları ve farkı belirtilir. Salih mü’minlerin davranışları övülür. Âdeta bu yetişen şerefli müslümanların güzel ahlakına bakarak daha kolay karar verebilirsiniz denir. Müslümanlar olmasa insanlığın Allah azzeve celle katında bir değeri olabilir mi?

    Ashab-ı Kehf, çevrelerine Allah’ tan başka ilah olmadığını duyurdu. Bu örnek tavirları bugün dahi gündemimizde yaşamaya devam etmektedir ve şu mesajı ulaştırmaktadır: “Herkes gençlik ruhunda olmalıdır. Genç olmak yaştan ziyade anlayışla alakalıdır.Ruhun genç olması gerekir. Yaşça geçlikteki bir takım hatıralarla yaşamak yerine genç bir ruha yaraşan coşkunlukla Allah’ ın emirleri şartsız ve samimi bir tutumla hayata yansıtılmalıdır.” 

       Bu yiğit, dinamik gençler  toplumu sürükleyen küfür ve isyan dalgasına karşı gerek nefislerinde gerek çevrelerinde ciddi bir mücadele verdiler. Şirke zorlanmaktaydılar. Fitneye yakalanmamak için, dinlerini korumak için mağaraya sığındılar. Mağarada öncelikle duaya sarılan gençler, Rablerine sığınmışlar ve; “Ey Rabbimiz! Şu işimizde bize başarıyı göster, bu işten nasıl çıkacağız bize öğret, bize bilgi ver, bilinç ver, bizi doğruluk bilinciyle donat, işimizi rast getir, akıbetimizi hayreyle, sonumuzu güzelleştir, kafirlerin elinde oyuncak olmaktan ve böylelikle dinimizi kaybetmekten, dünyada rezillikten ve ahirette azaptan koru.” diye niyazda bulundular.

       Meryem Suresi, risaletin 5. yılında, Fatır Suresi’nden son­ra ve Taha Suresinden önce Mekke’de nazil oldu. Mekke müş­rikleri İslami daveti durduramayınca fiziki, psikolojik, sosyal işkence ve ekonomik ambargoya başladılar.

Peygamberliğin 5. Yılında hicrete izin verildi. Genellikle fakirlerden, kölelerden ve daha önce Kureyş’e sığınmış yabancılardan oluşan Müslüman grup Habeşistan’a hicret etmeye karar verir. İşte bu yolculukta muhacirlere azık ve erzak olacak Meryem Suresidir. Müslümanlar Habeşistan’a Necaşi’nin ülkesine iltica ederler.

       Surenin ismi Meryem. Hz. Meryem’in namusunun, iffeti­nin örnek alınması istenmektedir. Müslümana, Hz. Meryem örnektir. Batıda her yerde Meryem resimlerine rastlanıyor. Fa­kat namusun, iffetin izine bile rastlanamıyor.

        Hz. Meryem’den bir oğul olması sebebi olmayan bir sonuç­tur. Sebep sonuç ilişkisi haşa Allah’ı bağlayacak değildir. O bir şeyin olmasını dilerse ol der ve olur. İnsanın kendini Allah’a teslim etmesinden başka çare mi var? Allah’ın rızası dışında başkasının rızasını aramanın ne anlamı var?

          Ayrıca surede, öğüt ve uyarılar ile ahiretin imrendiren ve korkutan hallerine dikkatleri çekilir. Hidayete erenlerle sapıtanların yolları açıklanır. Kafir ve mü’minin eline geçecekler aynı şeyler değildir. Hak ile batıl davasında kimin kazanacağı bellidir. Allah’ın gücü karşısında kimin, nasıl bir gücü söz konusu olabilir ki?

İnsanın varlık dünyasındaki esaslı sorunu güvenliktir. Allah’tan başka kime dayanıyorsanız, nihayetinde akıbet örümceğin ölüm tuzağına benzer. Allah’tan başkasını dost edinen, ilah edinen, ondan yardım ve rızık uman, zor zamanlarında kendisine sığınmaya çalışan bu zavallıların ilah edindikleri dayanak, örümceğin evinden daha çürüktür.

Örümcek (Ankebut), bir sinek avlayabilmek için, çürük bir eve çok emek verir. Az bir yarar için! Geçici dünya hayatına aşırı umut bağlayanlar, durmadan yatırım yapan insanlar da sanki böyle. Dünyaya bu kadar bel bağlanınca çok şey mi kazanacaklar?